PROCEDURA KIEROWANIA DO DOMÓW DLA MATEK Z MAŁOLETNIMI DZIEĆMI I KOBIET W CIĄŻY
Matki z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Do tych domów mogą być również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące prawną opiekę nad dziećmi.
Tego typu wsparcie zapewnia art. 47 ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz.U. z 2021 r. poz. 2268 z późn zm.).
Dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży zapewnia całodobowy, okresowy pobyt matkom z małoletnimi dziećmi, kobietom w ciąży, a także ojcom z małoletnimi dziećmi i innym osobom sprawującym opiekę prawną nad małoletnimi dziećmi.
Podstawowym aktem prawnym określającym standardy usług świadczonych przez te placówki oraz zasady kierowania i przyjmowania do domów jest rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 17 stycznia 2022 r. w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży (Dz. U. z 2022 r., poz. 150).
Jakie usługi gwarantowane przepisami ma świadczyć dom?
Standard podstawowych usług świadczonych przez dom obejmuje:
1) w zakresie interwencyjnym:
a) zapewnienie mieszkańcom i ich małoletnim dzieciom schronienia,
b) zapewnienie bezpieczeństwa oraz ochrony w związku z problemem przemocy w rodzinie,
c) udzielenie, w razie potrzeby, natychmiastowej pomocy psychologicznej,
2) w zakresie terapeutyczno-wspomagającym:
a) dokonanie diagnozy sytuacji mieszkańca,
b) udzielenie wsparcia terapeutycznego,
c) udzielenie wsparcia w formie specjalistycznego poradnictwa, w szczególności psychologicznego, prawnego lub socjalnego,
d) udzielenie wsparcia mającego na celu rozwój umiejętności psychospołecznych,
e) przygotowanie do świadomego i odpowiedzialnego wypełniania ról rodzicielskich oraz zapobieganie bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, w szczególności przez udzielanie konsultacji wychowawczych,
f) pomoc w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego,
g) doradztwo zawodowe, w tym w ramach współpracy z instytucjami rynku pracy,
h) pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
i) udzielenie wsparcia w uzyskaniu dostępu do lokalu mieszkalnego lub innego stałego miejsca schronienia po opuszczeniu domu.
3) w zakresie potrzeb bytowych:
a) zapewnienie mieszkańcom całodobowego, okresowego pobytu w odrębnych pokojach:
- dla mieszkańców z małoletnimi dziećmi, w razie potrzeby z miejscami do nauki dla dzieci, przy czym w jednym pokoju może przebywać dwoje mieszkańców z małoletnimi dziećmi, nie więcej jednak niż pięć osób, pod warunkiem uzyskania ich zgody,
- dla kobiet w ciąży - maksymalnie dla trzech kobiet w jednym pokoju,
b) zapewnienie wspólnego pomieszczenia do pobytu dziennego z miejscem do zabawy dla dzieci,
c) zapewnienie ogólnodostępnych łazienek, wyposażonych w sposób umożliwiający sprawne z nich korzystanie przez mieszkańców, w tym dzieci, proporcjonalnie do liczby mieszkańców - jedna łazienka przypada na nie więcej niż pięć osób,
d) zapewnienie co najmniej jednej ogólnodostępnej kuchni lub aneksu kuchennego z miejscami do przygotowywania posiłków, przy czym liczba miejsc do przygotowywania posiłków, jaką dysponuje dom, powinna być proporcjonalna do liczby mieszkańców, w tym dzieci - jedno miejsce do przygotowywania posiłków na nie więcej niż dziesięć osób wyposażone co najmniej w: kuchenkę, zlewozmywak, lodówkę, meble kuchenne oraz sprzęt i naczynia do przygotowywania i spożywania posiłków,
e) zapewnienie miejsc, dostosowanych także do potrzeb dzieci, w kuchni, aneksie kuchennym lub osobnym pomieszczeniu przeznaczonych do spożywania posiłków - jedno miejsce przypada na nie więcej niż osiem osób,
f) zapewnienie co najmniej jednego pomieszczenia do prania i suszenia,
g) zapewnienie, o ile pozwalają na to możliwości lokalowe, pomieszczenia do przechowywania wózków dziecięcych,
h) zapewnienie pomieszczenia do pracy indywidualnej z mieszkańcami.
Jak przebiega procedura skierowania do domu?
Osoba ubiegająca się o skierowanie do domu składa wniosek w ośrodku pomocy społecznej właściwym ze względu na jej miejsce zamieszkania, a w przypadku osób bezdomnych – w ośrodku właściwym ze względu na gminę miejsca pobytu. Ośrodek kompletuje dokumenty, o których mowa poniżej, w terminie 14 dni i przekazuje je do starosty najbliższego powiatu prowadzącego dom lub zlecającego prowadzenie domu, który wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu do domu.
Decyzję administracyjną o skierowaniu do domu wydaje się na czas określony, nie dłuższy niż 12 miesięcy.
Jakie dokumenty należy zgromadzić?
Podstawę do wydania skierowania do domu stanowi:
W przypadku braku miejsca w domu w najbliższym powiecie prowadzącym dom, ośrodek, w porozumieniu z osobą ubiegającą się o skierowanie do domu, poszukuje miejsca w domu w innym powiecie.
W sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa lub zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do domu lub jej dziecka przyjmuje się te osoby bez wydania decyzji administracyjnej o skierowanie do domu, na wniosek tej osoby lub ośrodka, niezwłoczne powiadamiając o tym starostę powiatu prowadzącego dom lub zalecającego prowadzenie domu. Ośrodek w terminie 14 dni od dnia umieszczenia osoby bez wydania decyzji administracyjnej o skierowaniu do domu przesyła staroście powiatu prowadzącego dom lub zlecającego prowadzenie domu w/w dokumenty, który niezwłocznie wydaje taką decyzję, bądź decyzję administracyjną o odmowie skierowania do domu, w uzasadnieniu wskazuje możliwość zapewnienia pomocy w innej formie w zależności od jej sytuacji i potrzeb.